Przepisy prawa przewidują różne możliwości utraty prawo jazdy.
Często na gruncie przepisów postępowania karnego oraz Kodeksu karnego stosowany jest środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów. Dzieje się tak, kiedy spełnione zostaną przesłanki z artykułu 42 kodeksu karnego. Możemy mówić o fakultatywnych oraz obligatoryjnych przesłankach do orzeczenia środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów.
Jednocześnie warto podkreślić, że utrata prawo jazdy nie zawsze musi się wiązać z popełnieniem przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji. Co do dopuszczenia się przestępstwa prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego i związanej z tym utraty prawo jazdy, zapraszam do lektury innego wpisu na moim blogu. Znajdą tam Państwo opis nie tylko zagadnienia związanego z utratą prawo jazdy po alkoholu, ale również informacje dotyczące przebiegu procesu karnego za popełnienie przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji.
Inna z sytuacji, gdy prawo jazdy mogą zostać zatrzymane jest z pewnością przekroczenie liczby dopuszczalnych punktów karnych przez kierowcę samochodu za kolejne wykroczenia drogowe i związane z nimi mandaty.
Ustawa o kierujących pojazdami – kilka istotnych kwestii
Przed częścią dotyczącą okoliczności związanych z utratą prawo jazdy za przekroczenie ilości punktów karnych oraz pozostałych przypadków wskazanych w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym, warto jest sięgnąć do ustawy z dnia 5 stycznia 2011 roku o kierujących pojazdami.
Ustawa ta wskazuje na wymagania, jakie stawiane są przyszłym kierowcom. Dotyczy to zarówno wiedzy teoretycznej, praktycznej (związanej z poruszaniem się danym pojazdem oraz obsługą jego podstawowych funkcji), ale również normuje zagadnienie wymaganego stanu zdrowia w odniesieniu do danego kierowcy.
Przypomnijmy, że prawo jazdy wydawane jest w drodze decyzji administracyjnej przez starostę, często jednak zdarza się że podmiotem wykonującym prawa starosty jest prezydent miasta. Konieczne jest m.in. uzyskanie określonego ustawą wieku kierowcy, wniesienie opłaty oraz uiszczenie opłaty ewidencyjnej.
Kolejny warunek to odbycie szkolenia wymaganego przez ustawę dla danej kategorii prawo jazdy oraz zdanie egzaminu państwowego przez wyznaczone do tego ośrodki egzaminacyjne.
Ustawa przewiduje również negatywne przesłanki do wydania prawo jazdy, w sytuacji, gdy osoba badana przez lekarza ma stwierdzono aktywną formę uzależnienia od alkoholu, ma orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów prawomocnym wyrokiem, wydano wobec niej decyzje o zatrzymaniu prawa jazdy, czy posiada prawo jazdy za granicą, a prawo jazdy to zostało zatrzymane.
Prawo jazdy w okresie próbnym – o czym musi pamiętać młody kierowca
Należy pamiętać, że dla kierowcy, który po raz pierwszy uzyskał prawo jazdy kategorii B (m.in. samochody osobowe) wyznaczony został okres próbny wynoszący 2 lata. Okres ten liczony jest od momentu wydania dokumentu i w tym czasie kierowca jest zobowiązany odbyć kurs dokształcający w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz praktyczne szkolenie w zakresie zagrożeń w ruchu drogowym pomiędzy 4 a 8 miesiącem posiadania prawo jazdy. Każdy z pojazdów takiego kierowcy musi być oznakowany z tyłu i z przodu nalepką formie liścia klonowego – przez pierwsze 8 miesięcy.
Co ważne, kierowca przed upływem 8 miesięcy od daty otrzymania prawo jazdy nie ma możliwości przekraczania prędkości w terenie zabudowanym powyżej 50 km, kilometrów poza obszarem zabudowanym oraz 100 km na autostradzie i drodze ekspresowej dwujezdniowej. Dodatkowo nie można podejmować pracy zarobkowej w charakterze kierowcy kategorii B czy wykonywać działalność gospodarczą polegającą na prowadzeniu pojazdów kategorii B.
W sytuacji, gdy w okresie próbnym kierowca popełnił 2 wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji stwierdzone mandatem karnym czy prawomocnym wyrokiem sądu, to wówczas starosta wydaje decyzje o przedłużeniu okresu próbnego o kolejne 2 lata.
Za wykroczenia, które powodują obowiązek przedłużenia okresu próbnego uznać należy między innymi spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym, prowadzenia pojazdu po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, naruszenia zakazu wyprzedzania czy niezachowania przez prowadzącego pojazd należytej ostrożności na drogach wewnętrznych.
Nie jest to oczywiście pełny katalog wykroczeń, na podstawie którego może zostać wydana decyzja o przedłużeniu okresu próbnego o kolejne 2 lata, a do uzyskania większej ilości informacji zachęcam poprzez lekturę art. 92 ust. 4 ustawy o kierujących pojazdami.
Zatrzymanie prawo jazdy lub cofnięcie uprawnień do kierowania pojazdami – utrata prawo jazdy za punkty
Starosta ma również prawo wydawać decyzje o zatrzymaniu prawo jazdy lub cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami sytuacji, gdy zostaną spełnione przesłanki ustawowe. Możemy tu mówić o na przykład zatrzymaniu prawo jazdy na 3 miesiące, jeżeli kierujący dopuścił się przekroczenia dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h w obszarze zabudowanym.
Z kolei cofnięcie uprawnień może nastąpić w sytuacji, gdy dochodzi do ponownego przekroczenia liczby 24 punktów otrzymanych za naruszenie przepisów ruchu drogowego w okresie 5 lat od informacji o konieczności ukończenia kursu edukacyjnego, popełnienie w okresie próbnym 3 wykroczeń przeciwko komunikacji czy wreszcie orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów.
Od każdej z decyzji starosty przysługuje odwołanie na drodze administracyjnej.
Przechodząc na grunt ustawy Prawo o ruchu drogowym, to w jednym z rozdziałów znajdują się m.in. przepisy dotyczące zatrzymywania prawa jazdy i pozwoleń.
Policja, w ramach obowiązków wskazanych w ustawie prawo o ruchu drogowym czuwa nad bezpieczeństwem i porządkiem ruchu na drogach, kieruje tym ruchem, jak również dokonuje kontroli kierowców.
Policjant, wykonując czynności o których mowa powyżej ma możliwość m.in. zatrzymania, w przypadkach przewidzianych w ustawie, dokumentów stwierdzających uprawnienie do kierowania samochodem po uprzedniej weryfikacji dokumentów uprawniających do kierowania samochodem w centralnej ewidencji pojazdów czy centralnej ewidencji kierowców.
Zatrzymanie prawo jazdy przez policjanta – limit 20 lub 24 punktów karnych – utrata prawo jazdy za punkty
To zatrzymanie, za odpowiednim pokwitowaniem, może się odbyć w przypadku uzasadnionego podejrzenia, że np. kierujący samochodem jest w stanie nietrzeźwości lub po użyciu alkoholu.
Dodatkowo zatrzymane zostaną prawo jazdy, które utraciły termin ważności.
Również w odniesieniu do kierowcy, który przekroczył liczbę 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego w okresie 5 lat policjant dokona czynności zatrzymania prawo jazdy.
Znacznie większe obostrzenia, zostały nałożone na kierowców w okresie 1 roku od dnia wydania prawo jazdy. W przypadku tych osób wystarczy, aby przekroczono 20 punktów karnych.
Punkty karne otrzymuje się oczywiście w ramach postępowania mandatowego, jako jednego z trybów postępowania w sprawach o wykroczenia. Mandat taki może nałożyć Policja.
Dodatkowo prawo jazdy mogą zostać zatrzymane, jeżeli policjant stwierdzi, że w okresie 2 lat od dnia wydania po raz pierwszy prawo jazdy kierowca dopuścił się przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji lub wykroczeń wskazanego w artykule 135 ustęp 1 lit. d) ustawy Prawo o ruchu drogowym.
Zatwierdzenie zatrzymania prawo jazdy przez prokuratora lub sąd
Z punktu widzenia procesowego trzeba pamiętać, że postanowienie o zatrzymaniu prawo jazdy powinno zostać zatwierdzone przez prokuratora w odniesieniu do postępowania przygotowawczego lub przez sąd, gdy sprawa została już przekazana do sądu lub toczy się sprawa o wykroczenie drogowe.
Takie postanowienia o zatwierdzeniu zatrzymania wydaje się między innymi w dwóch przypadkach. Pierwszy z nich to decyzja w odniesieniu do osoby znajdującej się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem alkoholu. Z kolei drugi przypadek to sytuacja, gdy kierowca popełnił przestępstwo lub wykroczenie, za które może być orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów.
Zażalenie składa się w terminie 7 dni od dnia zatrzymania prawo jazdy. Jest to istotne z punktu widzenia zwłaszcza tej przesłanki, gdzie istnieje fakultatywna możliwość orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów.
W odniesieniu do kierowcy ważne jest, aby bezpośrednio po zdarzeniu związanym z zatrzymaniem prawo jazdy skonsultować się z adwokatem, celem uzyskania większej ilości informacji o swoich prawach i możliwościach działania w sprawie.